Wat is valbeveiliging?
Wanneer jij of je werknemers aan de slag gaan met een hoogwerker is valbeveiliging onontbeerlijk. Hoogwerkers zijn mobiel en snel, maar ook gevaarlijk wanneer men niet de nodige maatregelen treft. Met valbeveiliging kun je hoogtes op een veilig manier verkennen, zonder letsels of andere lichamelijke schade. De val wordt gestopt en heeft zo minder zware gevolgen.
Valbeveiliging geeft jou en je werknemers de nodige speling en bewegingsvrijheid om taken tot een goed einde te brengen. Daarnaast beschermt het je indien je toch nog ten val komt. Valbeveiliging is een persoonlijk beschermingsmiddel (PBM) dat is opgebouwd uit volgende onderdelen:
- integraalharnas (A)
- verankeringstoestellen (B)
- koppelingstoestellen of verbindingsmiddelen (C)
Een integraalharnas of valharnas is de eerste schakel in het beveiligingsproces. Dit harnas houdt jou en je werknemer tijdens en na een val vast. Je moet het altijd dragen in omgevingen met valrisico en het type hangt af van de precieze werkzaamheden. De locatie van de koppeling heeft bijvoorbeeld een groot effect op de bewegingsvrijheid. Maar ook andere factoren kunnen een rol spelen in de keuze van het harnas zoals accessoires, levensduur en elasticiteit van het harnas, resistentie tegen olie en vetten …
Ook de manier waarop je zo’n harnas aantrekt is zeer specifiek. Je moet bijvoorbeeld altijd de valindicatoren controleren om zeker te zijn dat het harnas nog in goede staat is. Ontdek hoe je dit doet en welke andere stappen je moet doorlopen in dit filmpje.
Verankeringstoestellen vormen de verbinding tussen het koppelingstoestel en het afkoppelpunt. Dit zijn ankerpunten die dienen als bevestiging van het veiligheidssysteem. Een voorbeeld hiervan is een horizontaal railsysteem.
Koppelingstoestellen of verbindingsmiddelen verbinden het harnas met het verankeringstoestel. Een voorbeeld hiervan is een schokdempende vanglijn. Indien één van de drie eerder genoemde schakels ontbreekt of niet sterk genoeg is, is de veiligheid niet langer gegarandeerd.
Wat is de wetgeving rondom valbeveiliging voor hoogwerkers?
De Europese wetgeving verklaart dat er beschermende maatregelen getroffen moeten worden bij werken op de hoogte. Bovendien moet de gebruiksaanwijzing van arbeidsmiddelen altijd strikt gevolgd worden. Bijna alle fabrikanten van hoogwerkers schrijven in hun gebruiksaanwijzing het gebruik van valbescherming voor, dus valbeveiliging voor hoogwerkers is wel degelijk verplicht.
De meeste Europese landen hebben ook een eigen nationale wetgeving betreffende het werken op hoogte. Daarin staat beschreven vanaf welke hoogte maatregelen nodig zijn. Dit niveau verschilt van land tot land. In Nederland is dit vanaf 2,5 meter, in België vanaf 2 meter,in Frankrijk is er zelfs geen minimale hoogte. Van zodra er in Frankrijk valgevaar is, is beveiliging vereist.
Ook voor de keuring van valbeveiliging bestaan er wetten. Deze schrijven voor dat je valbeschermingsmiddel geregeld geïnspecteerd moet worden, afhankelijk van de wetgeving in ieder land. Voor België bijvoorbeeld is dit minstens één keer per jaar. Na een val moet je het middel meteen aan een nieuwe controle onderwerpen. Vervolgens moet je de valbeveiliging laten herstellen en herkeuren.
Wat als het toch fout loopt?
Indien je toch van de hoogwerker valt, kan je slechts 15 à 20 minuten bengelen zonder ernstige gevolgen. Na die periode wordt het bloed ter hoogte van de benen namelijk afgesloten wat kan leiden tot een hangtrauma of harness suspension trauma (HST) en in het slechtste geval zelfs tot de dood.
Naast valbeveiliging is dus ook een evacuatieplan fundamenteel voor een veilig gebruik van hoogwerkers. Werk dus nooit alleen met een hoogwerker! Zorg dat er altijd een collega in de buurt is die jou of je werknemer kan evacueren bij een val.
Niet enkel valbeveiliging en een evacuatieplan helpen jou en je werknemers om veilig aan de slag te gaan met een hoogwerker. Ook een inspectie van de hoogwerker en de werkplaats kan hierbij helpen.
Opleidingen valbeveiliging
Een veilige omgeving bouw je zelf. Onder het motto ‘better safe than sorry’ raden wij aan om steeds de nodige opleidingen te voorzien. mateco voorziet hoogwerkerbedieningscursussen. Hierin komen de topics veiligheid en valbescherming steevast aan bod.
Ook na een degelijke opleiding is het van groot belang dat jij en je werknemers alert blijven voor valgevaar.
No comments